KURBAN KESiMi SADECE O YIL HAC’CA GİDENLER iÇiN FARZDIR. Diğer kesimler şaman geleneğinin devamıdır.

Ilahiyatçı Yazar İhsan Eliaçık : HAC doneminde hacca giden müslümanlar hacda kurban keserler, o yıl hacca gitmeyen muslumanlarin kurban kesme zorunlulugu yoktur.
Gündemi meşgul eden Türkiye’deki mezbahalarda yaşanan hayvan hakları ihlalleri tartışması;
“Acısız kesim mümkün mü?
Elektroşok yöntemiyle hayvan kesimi dinen uygun mu?” sorularını da beraberinde getirmişti.
İslam ve modernleşme konuları üzerine kafa yoran, kalıplaşmış kavramlara karşı gerçekçi duruşuyla bilinen İlahiyatçı yazar İhsan Eliaçık, acısız kesim konusuna sıcak bakan isimlerden.
Hatta “Elektroşok yöntemiyle ilgili endişeler giderildiği takdirde dinen uygundur, ama ondan önce halletmemiz gereken başka bir konu var:
Gereğinden fazla kurban kesmeyi bırakmalıyız” diyor.
Bu ‘açılım’la söyleşi, daha da merak uyandırıcı bir hal alıyor.
İşte Hande Köseoğlu’nun söyleşisinden bazı satır başları…
===> “Türkiye’deki mezbahalarda bir vahşet yaşanıyor, hayvanlar birbirlerinin gözleri önünde kesiliyor, Avrupa Birliği’ndeki gibi acısız kesim yöntemine geçmeliyiz” tartışmasına nasıl bakıyorsunuz? Dinen uygun olup olmadığı endişesi taşıyanlara hak veriyor musunuz?
===> Acısız kesimde önerilen yöntem, elektroşok yöntemi. Bu yöntemde hayvanın baygın mı yoksa ölü mü olduğunun kesin olarak bilinmesi lazım. Baygın hayvanı kesmekte dinen sakınca yoktur, kanı akıtılıyorsa yeterlidir. Ama elektroşok vereceğiz derken hayvanı bayıldı sanarak öldürürseniz bu olmaz. Bunun iyi bilinmesi lazım.
Kesimin çeşitli yöntemleri var, illa geçmişteki gibi atadan kalma, dededen kalma yöntemlerle hayvan keseceğiz diye bir şart yok. Önemli olan hayvanı kesmek ve kanını akıtmaktır. Kaldı ki mezbahaları bırakın, kurbanın bu kadar yaygın olmasına da gerek yoktur, bu da ayrı bir tartışma konusu.
===> Gereğinden fazla kurban kesiliyor diyorsunuz öyle mi?
===> Benim görüşüme göre bu kadar kurban kesmeye dinen gerek yok. Her caddede, her sokakta bir hayvan kesiliyor. Kuran-ı Kerim’e baktığımızda kurban ile ilgili konulara hac ayetlerinin geçtiği yerlerde değiniliyor. Hacılar Peygamberimiz’den öncesinden beri, Kâbe’ye gelince oraya hediye edilmek üzere kurban keserlerdi. Kuran-ı Kerim bu kültürden bahsediyor.
Kuran’da kurban hac ile ilgilidir, hacca gitmeyenlerin kurban kesmesine gerek yok, zaten kurban bayramı da hac bayramıdır. Hacılar toplanıp Kâbe’nin etrafını tavaf edip, kurbanlar keserken biz de buradan, bulunduğumuz yerden onların bu büyük hac bayramına katılmış oluyoruz.
Bu daha sonra bazı mezheplerce geliştirilmiş, “Hacca gitmeyenlerin de kurban kesmesi gerekir” denilmiş ve kurban kesmeye başlamışlar. Ama İslam Dünyasına baktığımızda en çok Türkiye’de hacca gitmeyenlerin kurban kestiğini görüyoruz. Arap Dünyası’nda, İran Dünyası’nda kurban bu kadar yaygın değil.
“TÜRKİYE’DEKİ DİNİ RİTÜELLER İSLAM DEĞİL ŞAMAN KÜLTÜRÜNE AİTTİR”
===> “Kurban, genel anlamda İslam kültürüne ait bir olgu değil” mi demek istiyorsunuz?
===> Ben kurbanın bu kadar yaygın olmasının İslam kültüründen ve Kuran’dan değil, Şaman kültüründen kaynaklandığını düşünüyorum.
Şaman inanışta kurban kesmek dinin direğidir. Şaman anlayışında mescit yok, camii yok, hac yok bunun yerine kurban kesme geleneği var. Kurbanın doğada, açık alanlarda kesilmesi gerekir. Bizim vatandaşımız da tüm dayatmalara rağmen kurbanı dışarıda kesmekte ısrar ediyor, belediyeler buna engel olamıyor.
Şaman Kültürü etkilerini taşıyan bir geleneğimiz de domuz eti yememedir.
Kuran-ı Kerim’de domuz etiyle ilgili beş ayrı sure var, ama eski Şaman Kültürü’nde olan bazı şeyler Kuran’da sınırlandırılmış derecede de olsa kendine bir uç bulmuş ve böylelikle eski ve yeni kültür bütünleşip birden bire yaygınlaşmış. Türkiye’deki en yaygın dini ritüellerin kurban kesmek, domuz eti yememek, türbe ziyaret etmenin Gök Tanrı İnancı, Atalar Kültürü, Şeyhlik Kurumu vb.nin kökeninin eski Şaman Kültürü’ne dayandığını düşünüyorum. İslam Kültürü’nde domuz eti yememe daha çok Doğu Kültürü ve Asya Kültürü’yle benzeşir. Kurbanda da böyle.
İslamiyet, kurban kesimini Hacca gidenlerle sınırlandırıyor.
Yineliyorum, kurbanın Kuran’da bugün uygulandığı kadar yaygın bir yeri yok, herkesin kesmesi gerekmiyor. Kuran’da kurban, hacca gidenlerin, hacdan dönenlerin yapması gereken bir ibadet olarak yer bulur. Bunu netleştirmek lazım.

Not: Alttaki yorumlari okuyunuz, kendi yorumunuzu yaziniz.